Gdzie dzierżawią najwięcej państwowej ziemi?

Od początku działalności Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (wcześniej Agencji Nieruchomości Rolnych) do chwili obecnej przyjęto do Zasobu Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ok. 4,76 mln ha gruntów. Obecnie jest w nim prawie 1 mln 324 tys. ha.

Połowa z nich znajduje się na terenie działania pięciu oddziałów KOWR: we Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie, Olsztynie i Warszawie.

Powierzchnia gruntów w Zasobie WRSP pozostająca w dzierżawie wg stanu na 31.10.2025 r. wg województw.

Pierwsze 10 miesięcy tego roku (2025) pokazało, że dzierżawa pozostaje najczęściej wybieraną formą użytkowania gruntów przez rolników. W tym okresie KOWR wydzierżawił ponad 49 tys. ha ziemi oraz przedłużył niemal 7 tys. umów, obejmujących około 145 tys. ha. Dodatkowo sprzedano 4,2 tys. ha gruntów rolnych.

Według stanu na koniec października 2025 r. w dzierżawie pozostawało około 1 mln 60 tys. ha. Największe powierzchnie wydzierżawionych gruntów znajdują się w województwach: zachodniopomorskim – 218 tys. ha; wielkopolskim – 162 tys. ha; dolnośląskim – 153 tys. ha i warmińsko-mazurskim – 126 tys. ha.

Wydzierżawienie nieruchomości Zasobu WRSP następuje głównie w trybie przetargowym. Podstawowym rodzajem przetargów na dzierżawę jest przetarg ograniczony, w którym mogą uczestniczyć wyłącznie rolnicy indywidualni, zamierzający powiększyć lub utworzyć gospodarstwo rodzinne. W okresie od początku stycznia do końca października 2025 r. w całym kraju odbyło się prawie 3,8 tys. przetargów na dzierżawę. Najwięcej przeprowadziły Oddziały Terenowe we Wrocławiu – 758, Lublinie – 345 i Opolu – 338.

Sprzedaż gruntów rolnych obejmuje o wiele mniejsze areały. Jak wspomniano, KOWR sprzedał w pierwszych dziesięciu miesiącach 2025 r. ponad 4,2 tys. ha gruntów. Najwyższą sprzedaż odnotowano we Wrocławiu – 755, Szczecinie – 548 i Olsztynie – 437 ha.

W tym okresie KOWR trwale rozdysponował też, w innych formach niż sprzedaż, ponad 3 tys. ha gruntów. To głównie nieodpłatnego przekazanie gruntów uprawnionym podmiotom tj. jednostkom samorządu terytorialnego, Lasom Państwowym czy kościelnym osobom prawnym.

Według stanu na koniec października 2025 r. do rozdysponowania pozostawało 159 tys. ha nieruchomości Zasobu WRSP. Największymi powierzchniami pozostającymi do rozdysponowania dysponują oddziały terenowe we Wrocławiu i Szczecinie.

Znaczna część tych gruntów charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem oraz innymi niekorzystnymi cechami (np. nieuregulowane stosunki wodne, zakamienienie, położenie na skarpach, urwiskach, między wałami przeciwpowodziowymi, itp.). Dlatego zainteresowanie nimi jest niewielkie.