Musimy pamiętać, że to my poprzez swoje działania wpływamy na stan równowagi biologicznej w otaczającym nas środowisku. Czy jesteśmy w stanie wspomagać owady pożyteczne?
Środowisko pół uprawnych, sadów, ogrodów przydomowych zasiedla szeroka gama różnych gatunków owadów. Z punktu widzenia ochrony roślin – zarówno wielkości i jakości plonu, jak i wartości dekoracyjne roślin – bardzo ważną grupą są owady zaliczane do szkodników i na te właśnie gatunki zwracamy szczególna uwagę. W bardzo wielu przypadkach decydujemy się na zabiegi chemiczne ograniczające liczebność szkodników, a przede wszystkim zapewniające nam oczekiwany plon roślin.
To nasi sprzymierzeńcy
Niestety w wymienionych ekosystemach nie zwracamy uwagi na owady pożyteczne, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. Jaja i młode stadia larwalne skrzypionki zbożowej niszczone są przez drapieżne złotooki, biedronki i pluskwiaki. Błonkówki Anaphes lemae i Anaphes flaviceps składają jaja do jaj skrzypionek, których spasożytowanie dochodzi nawet do 42%. Błonkówki Lemophagus curtus i Diapersis carnifer są ektopasożytami poczwarek skrzypionek, a ich skuteczność w niszczeniu tego stadium rozwojowego wynosi odpowiednio 30% i 50%. Do pasożytów jaj chowacza podobnika należą powszechnie występujące w uprawach rzepaku maleńkie błonkówki Patuson brachygaster i Anaphes fuscipennis. Natomiast endopasożytami larw tego gatunku jest około 10 gatunków błonkówek, wśród których Trichomalus perfectus pasożytuje w 90% spasożytowanych larw. Gąsienice bielinka kapustnika zjadane są przez larwy baryłkarza bieliniaka, które rozwijają się wewnątrz ciała gąsienicy. Jaja natomiast niszczone są przez kruszynka (Trichogramma sp.), a poczwarki przez pasożytujące w nich larwy błonkówek z rodziny bleskotkowatych. Do każdego znanego nam szkodnika możemy przypisać kilka, a czasami kilkanaście gatunków owadów pożytecznych. Jedne z nich prowadzą drapieżny tryb zarówno w formie dorosłej, jak i larwalnej, inne natomiast pasożytniczy, ale tylko w formie larwalnej.
Musimy pamiętać, że to my poprzez swoje działania wpływamy na stan równowagi biologicznej w otaczającym nas środowisku. Czy jesteśmy w stanie wspomagać owady pożyteczne? Czy możemy wpływać na zwiększenie ich liczebności, a tym samym skuteczności w ograniczaniu szkodników roślin?
Niestety w wymienionych ekosystemach nie zwracamy uwagi na owady pożyteczne, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. Jaja i młode stadia larwalne skrzypionki zbożowej niszczone są przez drapieżne złotooki, biedronki i pluskwiaki. Błonkówki Anaphes lemae i Anaphes flaviceps składają jaja do jaj skrzypionek, których spasożytowanie dochodzi nawet do 42%. Błonkówki Lemophagus curtus i Diapersis carnifer są ektopasożytami poczwarek skrzypionek, a ich skuteczność w niszczeniu tego stadium rozwojowego wynosi odpowiednio 30% i 50%. Do pasożytów jaj chowacza podobnika należą powszechnie występujące w uprawach rzepaku maleńkie błonkówki Patuson brachygaster i Anaphes fuscipennis. Natomiast endopasożytami larw tego gatunku jest około 10 gatunków błonkówek, wśród których Trichomalus perfectus pasożytuje w 90% spasożytowanych larw. Gąsienice bielinka kapustnika zjadane są przez larwy baryłkarza bieliniaka, które rozwijają się wewnątrz ciała gąsienicy. Jaja natomiast niszczone są przez kruszynka (Trichogramma sp.), a poczwarki przez pasożytujące w nich larwy błonkówek z rodziny bleskotkowatych. Do każdego znanego nam szkodnika możemy przypisać kilka, a czasami kilkanaście gatunków owadów pożytecznych. Jedne z nich prowadzą drapieżny tryb zarówno w formie dorosłej, jak i larwalnej, inne natomiast pasożytniczy, ale tylko w formie larwalnej.
Musimy pamiętać, że to my poprzez swoje działania wpływamy na stan równowagi biologicznej w otaczającym nas środowisku. Czy jesteśmy w stanie wspomagać owady pożyteczne? Czy możemy wpływać na zwiększenie ich liczebności, a tym samym skuteczności w ograniczaniu szkodników roślin?
Zachować bioróżnorodność
Bioróżnorodność biologiczna krajobrazu rolniczego to podstawa dobrego funkcjonowania entomofauny pożytecznej. Jakie działania warunkują zachowanie bioróżnorodności?
Bardzo ważnym aspektem jest pozostawianie miedz z rosnącymi trawami i kwitnącymi roślinami, wprowadzenie wielogatunkowych zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych, zwiększenie gatunków roślin uprawnych, uprawa mieszanek roślin miododajnych, pozostawianie trwałych biocenoz w obrębie gospodarstwa, takich jak: naturalne łąki, sady i lasy, które stanowią miejsce schronienia , zimowania, rozmnażania oraz pokarmu dla owadów pożytecznych. Wykazano, że sztuczne miedze obsiane mieszanką, w skład której wchodziła gorczyca biała, facelia i kolendra siewna, przywabiały biedronki i bzygowate należące do owadów drapieżnych. W prowadzeniu gospodarstwa rolnego kierujmy się zasadami Dobrej Praktyki Rolniczej i Dobrej Praktyki Ochrony Roślin, a w myśl „Zielonego Ładu” zastanówmy się nad wykorzystaniem środków ochrony roślin charakteryzujących się brakiem lub niską toksycznością dla owadów pożytecznych, środków pochodzenia naturalnego, czy też biopreparatów.
Bioróżnorodność biologiczna krajobrazu rolniczego to podstawa dobrego funkcjonowania entomofauny pożytecznej. Jakie działania warunkują zachowanie bioróżnorodności?
Bardzo ważnym aspektem jest pozostawianie miedz z rosnącymi trawami i kwitnącymi roślinami, wprowadzenie wielogatunkowych zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych, zwiększenie gatunków roślin uprawnych, uprawa mieszanek roślin miododajnych, pozostawianie trwałych biocenoz w obrębie gospodarstwa, takich jak: naturalne łąki, sady i lasy, które stanowią miejsce schronienia , zimowania, rozmnażania oraz pokarmu dla owadów pożytecznych. Wykazano, że sztuczne miedze obsiane mieszanką, w skład której wchodziła gorczyca biała, facelia i kolendra siewna, przywabiały biedronki i bzygowate należące do owadów drapieżnych. W prowadzeniu gospodarstwa rolnego kierujmy się zasadami Dobrej Praktyki Rolniczej i Dobrej Praktyki Ochrony Roślin, a w myśl „Zielonego Ładu” zastanówmy się nad wykorzystaniem środków ochrony roślin charakteryzujących się brakiem lub niską toksycznością dla owadów pożytecznych, środków pochodzenia naturalnego, czy też biopreparatów.
Prof. dr hab. Bożena Kordan, Katedra Entomologii, Fitopatologii i Diagnostyki Molekularnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, bozena.kordan@uwm.edu.pl
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez