O czym należy pamiętać przy nawożeniu dolistnym kukurydzy

Kukurydza jest jednym z gatunków roślin uprawnych, na którym bardzo dobrze widoczne są objawy niedoborów składników pokarmowych i można odpowiednio, w zależności od potrzeb zareagować, podając brakujące makro- lub mikroelementy.
Najbardziej znany i rozpoznawalny przez rolników objaw niedoborów w kukurydzy to fioletowoczerwone liście na początku wzrostu, podczas majowych chłodów, czyli niedobór fosforu. Choć może to nie do końca niedobór, bo przy prawidłowym nawożeniu przedsiewnym z pewnością w glebie ten fosfor jeszcze jest, ale jego pobieranie z gleby przy temperaturze poniżej 10°C jest bardzo ograniczone. Dlatego, jeżeli tylko warunki na to pozwolą, fosfor powinien być dostarczony drogą dolistną.  
Na początku objawy niedoboru fosforu występują na brzegach liści, a przy przedłużających się chłodach mogą objąć całe blaszki liściowe i łodygę.
Skutkuje to zatrzymaniem wzrostu spowodowanym ograniczoną dostępnością fosforu z gleby, co przy przedłużających się majowych chłodach może spowodować obniżenie plonu.

Cynk i bor
Dlaczego akurat faza 4-5 liści jest najodpowiedniejsza na wykonanie dokarmiania dolistnego w kukurydzy?
Ponieważ zawiązek kolby pojawia się już w fazie 5-6 liści i dokarmianie w tej fazie lub nieco później może korzystnie wpłynąć na liczbę ziarniaków w kolbie.
Zacznijmy od cynku. Jego termin stosowania zależy oczywiście od technologii nawożenia, którą zaplanowaliśmy na ten rok. Ale trzeba pamiętać, że nawożenie cynkiem należy wykonać do fazy 5 liści. Liczne badania potwierdzają, że najlepsze efekty przynosi wprowadzenie cynku w stadium 4-5 liści.
Niektórzy podają cynk także później, pamiętając o tym, że im późniejsza faza rozwojowa, tym szybciej działająca forma cynku powinna być zastosowana do oprysku. Wybierając produkt do oprysku, warto zwrócić uwagę, czy zawiera on odpowiednią ilość danych mikroelementów. Przy uprawie kukurydzy cynk jest bardzo ważny, a kukurydza do wyprodukowania 1 tony ziarna z odpowiednią ilością słomy pobiera ok. 40 g cynku. Cynk jest pierwiastkiem plonotwórczym, rośliny dobrze nim odżywione pobierają większe ilości azotu, a w okresie kwitnienia cynk zwiększa też żywotność ziaren pyłku, co ma bezpośrednie odzwierciedlenie w wytworzeniu większej liczby ziarniaków. Cynk wydłuża także aktywność fotosyntetyczną liści. Poza tym okazuje się, że reakcja kukurydzy na nawożenie powyższym mikroelementem może być różna w zależności od odmiany.
Teraz czas na bor. Kukurydza nie jest rośliną typowo borolubną, jak np. rzepak, więc podawane dawki są odpowiednio niższe, ale kukurydza także potrzebuje boru i nie możemy go pominąć w dokarmianiu. Bor odpowiada za wiązanie wapnia w ściany komórkowe, co bezpośrednio wpływa na sztywność łodygi, czyli kukurydza jest bardziej odporna na wyleganie. Pierwiastek ten ma także znaczenie w latach suchych przy niedoborach opadów, ponieważ odpowiada za gospodarkę wodną podczas całego sezonu wegetacyjnego. Polega to na tym, że rośliny dobrze odżywione borem racjonalniej wykorzystują zasoby wody glebowej. Bor można podać jednorazowo lub jego aplikację podzielić na dwie dawki.

Mangan i miedź
Choć manganu i miedzi w naszych glebach nie brakuje, to trzeba pamiętać o tym, że wraz ze wzrostem pH ich przyswajalność znacząco maleje. W przypadku niedoboru manganu w roślinach ich kolby mają widoczne braki w zaziarnieniu, co jest najbardziej widoczne na wierzchołkach kolb.
Warto pamiętać, że głównym czynnikiem wpływającym na przemieszczanie się manganu w roślinie jest odczyn gleby. Optymalny zakres to pH od 5,8 do 6,2. Spadek poniżej dolnej wartości spowoduje uwolnienie zbyt dużej ilości tego składnika, co spowoduje jego działanie toksyczne. Natomiast zbyt wysoka wartość pH gleby spowoduje powstanie w glebie form niedostępnych dla roślin.
Natomiast miedź wpływa pozytywnie na zwiększenie efektywności pobierania azotu na żywotność pyłku oraz na ligniny w ścianach komórkowych, dzięki którym rośliny są sztywniejsze i mniej podatne na wyleganie.
Miedź i mangan najczęściej stosowane są w fazie 4-5 liści. Czasami, jeżeli jest taka potrzeba, rolnicy powtarzają zabieg w fazie ok. 8 liści.

Zasady i skuteczność
Bardzo ważne przy dokarmianiu dolistnym kukurydzy jest odpowiednie zaplanowanie terminu zabiegów, bo to decyduje o efektywności. Tym bardziej, że przy kukurydzy tego czasu nie mamy zbyt wiele, ponieważ przy użyciu tradycyjnego sprzętu w pole kukurydzy możemy wjechać do fazy ok. 9-10 liści, bo później rośliny są już zbyt wysokie i wjeżdżając, wyrządzilibyśmy duże szkody.
Oczywiście należy przestrzegać wszelkich wytycznych odnoście dokarmiania dolistnego. Optymalne warunki to wysoka wilgotność powietrza, małe nasłonecznienie, brak wiatru i temperatura ok. 15°C. Ale jak to zwykle bywa, teoria nie zawsze idzie w parze z praktyką, a najczęstszym błędem jest wykonywanie oprysków przy zbyt wysokiej temperaturze i dużym nasłonecznieniu. Opryski wykonywane w takich warunkach mogą być często przyczyną poparzenia roślin.
Nawozów dolistnych, biostymulatorów i podobnych preparatów na rynku jest bardzo dużo, co wcale nie ułatwia rolnikom wyboru. A duże znaczenie ma nie tylko faza rozwojowa i odpowiednio wykształcona blaszka liściowa kukurydzy, ale także forma podawanej substancji.
Oczywiście dokarmiania dolistnego nie należy łączyć z zabiegiem herbicydowym!
Mieszaniny zbiornikowe można komponować z fungicydami, zachowując kolejność dodawania poszczególnych komponentów mieszanki. To znaczy: mocznik, siarczan magnezu, nalistny nawóz mikroelementowy, fungicyd.
Dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz
Fot. archiwum autora testu