Dobry grunt to podstawa przyszłych plonów

Kwasy humusowe są niezbędne do rozwoju i życia mikroorganizmów glebowych. Tylko prawidłowa struktura gleby i jej zasobność w powietrze stanowi o występowaniu pożytecznych mikroorganizmów tlenowych takich jak bakterie, grzyby i promieniowce. Kwasy humusowe są źródłem węgla organicznego więc stanowią pokarm dla mikroorganizmów glebowych oraz tych występujących bezpośrednio w sąsiedztwie korzeni roślin uprawnych Mikroorganizmy glebowe czerpią z próchnicy również niezbędną do ich życia energię.

Nadmierne stosowanie chemikaliów

Szybki rozwój w praktykach rolniczych mający na celu zmaksymalizowanie wydajności upraw w zastraszającym tempie doprowadził do wykorzystywania technologii i strategii, które nie działają na rzecz zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Nadmierne i nierozważne stosowanie chemikaliów rolniczych (nawozów i pestycydów) w uprawie stwarza poważne zagrożenie dla żyzności gleby.

W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci, postęp w rolnictwie szczególnie ten biotechnologiczny wpływa na powiększanie wydajności rolniczej w zrównoważonym trybie i umożliwiają wykorzystanie mikroorganizmów glebowych dla poprawy jakości gleby i zdrowia upraw. Poszukuje się opłacalnej ekonomicznie alternatywy dla zminimalizowania praktyk rolniczych, które prowadzą do zmniejszenia żyzności gleby, a także wpływają na długoterminową poprawę stabilności ekosystemu gleby.

Kwasy humusowe

Rozwiązaniem mogą być kwasy humusowe, które utrzymują właściwy poziom próchnicy, dzięki czemu wzrasta uruchamianie i przyswajalność składników pokarmowych z gleby, nawet o 20-40 proc. Kwasy humusowe stanowią o zdolności do tworzenia tak ważnej struktury gruzełkowatej gleby, jednocześnie pozytywnie wpływając na jej właściwości wodne, powietrzne i cieplne.
Są korzystne zarówno dla gleb piaszczystych, gdzie zwiększają ich zwięzłość, jak i ciężkich rozluźniając i napowietrzając podłoże. Dzieje się to głównie za sprawą kwasów fulwowych, które mają właściwości elektrodynamicze i rozdrabniają nadmiernie zagęszczone koloidy glebowe. W obecności kwasów fulwowych nawet bardzo wilgotna gleba zachowuje strukturę gruzełkowatą Również na glebach zalanych, podmokłych i ciężkich poprawia się ich napowietrzenie.

Rośliny rosnące na glebach strukturalnych mają zapewnione równomierne ilości wody i składników pokarmowych podczas całego okresu wegetacji. Trwała gruzełkowata struktura gleb zapewnia roślinom wykorzystanie wody do 85 proc., podczas gdy na glebach niestrukturalnych to wykorzystanie nie przekracza 15 proc. Stąd też gleby uprawne, które zatraciły strukturę, nie są w stanie zmagazynować takiej ilości wody, która jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju roślin.

Kolonizacja strefy korzeniowej roślin

W glebie bytują przedstawiciele najrozmaitszych grup systematycznych. Biorą udział w wielu różnych procesach przebiegających w glebie — wietrzeniu skał i minerałów, tworzeniu się agregatowej struktury gleby, przekształcaniu martwej materii organicznej, syntezie substancji biologicznie czynnych, procesach oksydoredukcyjnych, zamykających się w glebie cyklach biogeochemicznych — krążenie C, N, P, S itd.

To dostępność składników pokarmowych, a nie przestrzeń jest głównym wyznacznikiem wielkości populacji drobnoustrojów w ryzosferze. Im więcej składników organicznych (C, N, P) stanowiących pokarm dla mikroorganizmów tym bogatsze środowisko glebowe.

Kolonizacja strefy korzeniowej roślin przez mikroby jest wieloetapowa i przebiega z udziałem wielu cech genetycznych bakterii. Możemy usprawnić ten proces dostarczając do środowiska glebowego starannie wyselekcjonowane bakterie, które spełniają w glebie bardzo określone funkcje, takie jak udostępnianie azotu (Azotobacter chroococcum), fosforu (Bacillus megaterium) lub niszczenie bakterii i grzybów chorobotwórczych (Bacillus subtilis).

Utrzymują prawidłowy stan fitosanitarny gleby

Bezpośredni mechanizm promocji wzrostu roślin obejmuje produkcję substancji przez bakterie i ich transport do rozwijających się roślin lub ułatwianie wchłaniania składników odżywczych z otoczenia.

Bakterie takie jak Bacillus, Pseudomonas, Rhizobium, Proteus, Azotobacter, Azospirillum, Brevibacillus, Bradyrhisobium są niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin. Przetwarzają one związki organiczne do form prostych, dostępnych dla roślin (azot, fosfor, żelazo itp.). Utrzymują prawidłowy stan fitosanitarny gleby konkurując o miejsce i pokarm z bakteriami i grzybami chorobotwórczymi. Dostarczają roślinom związki pokarmowe. Dodatkowo wytwarzają wiele substancji o właściwościach hormonów roślinnych (auksyny, gibereliny i cytokininy), antybiotycznych (synteza przeciwgrzybicznych metabolitów, wytwarzanie enzymów rozkładających ściany komórkowe grzybów chorobotwórczych np.: polimyksyna, mykosubtilina) zwiększając naturalną odporność gospodarza na patogeny oraz obniżają stężenie etylenu w korzeniach oraz witamin.

Kwasy humusowe stymulują wzrost i namnażanie się pożytecznych mikroorganizmów glebowych wpływając między innymi na polepszenie wymiany gazowej w glebie. Ponadto makro- i mikroorganizmy glebowe czerpią z substancji organicznej niezbędną energię i mineralne składniki pokarmowe. Gleby zasobne w próchnicę odznaczają się zdecydowanie wyższą aktywnością biologiczną. Dzięki niej szybsza jest mineralizacja opadłych liści, skoszonej trawy czy każdej innej materii organicznej stanowiącej resztki pożniwne.

Jak utrzymać prawidłowy stan gleby?

Przede wszystkim trzeba stworzyć odpowiednie warunki rozwoju mikroorganizmów stosując związki humusowe. W tradycyjnych uprawach stosujemy obornik, komposty, natomiast w dzisiejszych czasach, dobie bardzo intensywnego rolnictwa i ogrodnictwa konieczne staje się stosowanie preparatów uzupełniających poziom kwasów humusowych w glebie. Nie bez znaczenia jest skład takich preparatów. Na rynku znajduje się wiele różnych „cudownych środków”, jednakże decydując się na zakup i zastosowanie na własnym polu trzeba wybrać te najlepsze.

Na co należy zwrócić uwagę?

Preparat humusowy powinien zawierać jak najwięcej kwasów humusowych w przeliczeniu na suchą masę (a nie w masie organicznej) oraz powinien być w nim wysoki udział kwasów fulwowych (powyżej 15 proc. — też w przeliczeniu na suchą masę produktu).

Kwasy fulwowe cechują się wysoką zdolnością sorpcyjną — zwiększają zatrzymywanie jonów w kompleksie sorpcyjnym we wszystkich rodzajach gleb, co sprawia, że dostępność składników mineralnych dla roślin jest zwiększona. Frakcja ta ogranicza proces bielicowania gleb (wypłukiwania tlenków żelaza, krzemionki, fosforu i manganu w głąb gleby, co pogarsza jej właściwości fizyczne i sprzyja wymywaniu składników pokarmowych poza obręb korzeni). Kwasy fulwowe są rozpuszczalne w wodzie w całym zakresie pH. Dodatkowo należy zwrócić uwagę czy kwasy huminowe są dostępne w postaci soli kwasów huminowych, ponieważ te jako rozpuszczalne w wodzie działają natychmiast po zastosowaniu, w przeciwieństwie do kwasów huminowych nierozpuszczalnych w wodzie, które potrzebują czasu i odpowiednich warunków oraz mikroflory aby je uwolnić do działania.