Nabór na pomoc dla grup producentów jeszcze w tym roku

W planie finansowym PROW 2014-2020 zabezpieczono wsparcie grup producentów na kwotę około 402 mln euro, w tym około 110 mln euro na kontynuację zobowiązań dotyczących realizacji płatności w ramach działania 142 „Grupy producentów rolnych” PROW 2007-2013. Tym samym dla PROW 2014-2020 na cały kraj pozostaje do dyspozycji około 292 mln euro.

— W naborze w 2016 r. w ramach GPR PROW 2014-20 wpłynęło 5 wniosków, a listę rankingową opublikowano 6 marca tego roku. W sumie wydano 5 decyzji o przyznaniu pomocy, w tym dla jednej grupy produkującej mleko krowie i dla czterech w kategorii produktu ziarno zbóż lub nasiona roślin oleistych. Liczymy na to, że z roku na rok liczba ta będzie coraz większa. W ramach PROW 2004-2006 ze wsparcia skorzystały 3 grupy producentów rolnych. W ramach PROW 2007-2013 wnioski o pomoc do Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Regionalnego złożyły 92 grupy, a wsparcie finansowe otrzymało 88 GPR. Obecnie rejestr grup prowadzony jest przez ARR i dostępny jest na stronie www.arr.gov.pl, jednak po 1 września, kiedy zostanie powołany Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, może się to miejsce zmienić.

— Procedura jest prowadzona w drodze postępowania administracyjnego, którego etapem końcowym jest wydanie decyzji administracyjnej, ale aby złożyć wniosek o pomoc finansową w Agencji trzeba najpierw podjąć wcześniejsze kroki, również prawne. Rolnicy, którzy prowadzą działalność w ramach jakiegoś produktu lub grupy produktów, jeśli mają wolę zorganizowania się w ramach grupy producenckiej, muszą najpierw nadać jej formę prawną. Rolnicy jako osoby fizyczne, bo tylko do nich skierowane jest działanie „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”, mogą skorzystać z propozycji, które daje im kodeks prawa handlowego, czyli mogą założyć spółkę prawa handlowego albo, co jest bardziej premiowane w tym działaniu, stworzyć spółdzielnię. Kiedy grupa producencka zawiąże się, wtedy musi wystąpić do dyrektora Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego o tzw. uznanie grupy i wpisanie do Rejestru Grup. Dyrektor ARR uznaje grupę na podstawie przedstawionego biznes planu, czyli opisu tego czym dysponują i to co planują zrobić członkowie jako grupa w trakcie trwania 5-letniego okresu wsparcia. Na podstawie zapisów z biznes planu dyrektor OT ARR dokonuje uznania grupy i wydaje w tym celu decyzję. Dopiero teraz po uznaniu grupy producentów można złożyć wniosek o pomoc finansową do ARiMR. Wnioski o pomoc składamy w Oddziale Regionalnym, nie w oddziałach powiatowych Agencji.

— W tym roku według harmonogramu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wasi nabór ma być jeszcze w czerwcu lub w czwartym kwartale. Nabór będzie uzależniony od liczby utworzonych i uznanych grup producentów rolnych na podstawie planu biznesowego. A do pokonania jest przecież kilka kroków — najpierw pomysł, żeby zjednoczyć się i zrzeszyć, później wpis do KRS-u czyli nadanie osobowości prawnej spółki prawa handlowego lub spółdzielni, później grupa jako osoba prawna występuje do dyrektora ARR o uznanie grupy na podstawie biznes planu, dyrektor wydaje decyzję, ta decyzja jest załącznikiem do wniosku o pomoc finansową składanego do Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Natomiast niektóre grupy już te działania podjęły.

— Tak. Nowe grupy producentów rolnych mogą być utworzone ze względu na produkt lub grupę produktów, określone w rozporządzeniu MRiRW z dnia 19 kwietnia 2016 r. (w sprawie wykazu produktów i grup produktów, ze względu na które mogą być tworzone grupy producentów rolnych, minimalnej rocznej wielkości produkcji towarowej oraz minimalnej liczby członków grupy producentów rolnych — Dz. U. z 2016 r., poz. 577). Ze wsparcia nie będą mogły skorzystać grupy producentów utworzone w kategorii: drób żywy (bez względu na wiek), mięso lub jadalne podroby drobiowe (świeże, chłodzone, mrożone), oraz owoce i warzywa.

W pierwszym przypadku branża drobiarska dobrze sobie radzi, w drugim przypadku tegoroczne działanie jest nakierowane na tworzenie nowych grup producentów (utworzonych po 1 stycznia 2014 roku) a producenci owoców i warzyw już mieli takie wsparcie. Ponadto, poza wcześniej wymienionymi wymogami grupa ubiegająca się o wsparcie musi posiadać numer identyfikacyjny (EP) nadany przez ARiMR; zatrudniać mniej niż 250 pracowników; jej roczny obrót nie może przekraczać 50 mln euro lub roczna suma bilansowa przekraczać 43 mln euro; produkcja każdego z członków grupy musi być prowadzona na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i jej siedziba również na jej terytorium musi się znajdować. Co ważne, członkowie nowej grupy nie mogą być już wcześniej beneficjentami pomocy uzyskanej w celu utworzenia i przeznaczenia na działalność administracyjną lub inwestycyjną — innej grupy producenckiej, wstępnie uznanej grupy producentów lub organizacji producentów — utworzonej ze względu na ten sam produkt, co w obecnym naborze, przyznanej i wypłaconej ze środków Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2004 roku. Ograniczenie to dotyczy działań: „Grupy producentów rolnych” PROW 2004-2006, „Grupy producentów rolnych” PROW 2007-2013, „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” PROW 2014-2020, „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” PROW 2007-2013, „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” PROW 2007-2013 i mechanizmów pomocy finansowej udzielanej: wstępnie uznanym grupom producentów owoców i warzyw i uznanym organizacjom producentów owoców i warzyw.

— Grupy zrzeszające producentów w kategoriach: produktów wysokiej jakości, w szczególności produkty rolnictwa ekologicznego; żywe świnie, prosięta, warchlaki, mięso wieprzowe (świeże, chłodzone, mrożone); bydło żywe (zwierzęta rzeźne lub hodowlane), mięso wołowe (świeże, chłodzone, mrożone); owce lub kozy żywe (zwierzęta rzeźne lub hodowlane), wełna owcza lub kozia strzyżona potna, mięso owcze lub kozie (świeże, chłodzone, mrożone), skóry owcze lub kozie surowe (suszone); miód naturalny lub inne produkty pszczele; rośliny w plonie głównym, całe lub rozdrobnione, uprawiane z przeznaczeniem na cele energetyczne lub do wykorzystania technicznego; szyszki chmielowe. Wymienione rodzaje produkcji na liście rankingowej otrzymują punktację w wysokości 3 punktów, bo również w tym działaniu złożone wnioski podlegają ocenie punktacyjnej. Istotne jest również czy grupa zatrudnia pracowników, w tym osobę niepełnosprawną, czy grupa jest zlokalizowana na obszarze o rozdrobnieniu agrarnym, ilu członków wchodzi w skład grupy (jeśli co najmniej 10 członków — 4 punkty). Pod uwagę bierze się również dobrowolne ubezpieczenie członków grupy, czy w planie biznesowym są przewidziane inwestycje innowacyjne i przyczyniające się do przeciwdziałania zmianom klimatu lub ochronie środowiska. W pierwszej kolejności pomoc jest przyznawana grupom, które uzyskały największą liczbę punktów w rankingu, ale nie mnie niż 3 punkty. Przygotowując biznes plan szczegóły punktacji najlepiej odnaleźć w aktach prawnych regulujących realizację powyższego działania (pod adresem http://arimr.gov.pl/).

— Pomoc realizowana jest w formie rocznych płatności procentowych. Jeżeli taka grupa otrzyma pozytywną decyzję o przyznaniu pomocy przez ARiMR, to na 5 lat swojego funkcjonowania otrzymuje procentowe dofinansowanie liczone od przychodów netto grupy ze sprzedaży produktów wytworzonych w gospodarstwach rolnych jej członków w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy. Grupa może maksymalnie w poszczególnych latach otrzymać pomoc w wysokości: w pierwszym roku — 10 proc. przychodów netto, w drugim roku — 8 proc. przychodów netto, w trzecim roku — 6 proc. przychodów netto, w czwartym roku — 5 proc. przychodów netto, w piątym roku — 4 proc. przychodów netto, jednak nie więcej niż 100 000 euro w każdym roku pięcioletniego okresu pomocy. Wypłata ostatniej raty następuje wtedy, gdy grupa producencka potwierdzi wykonanie założeń z biznes planu, czyli to do czego się zobowiązała. Przedstawi np. dowody na to, że zrealizowała inwestycję ujętą w biznes planie i wykaże wzrost sprzedaży założony w biznes planie. Ważne jest, żeby grupa sprzedawała tylko podmiotom niezwiązanych ani kapitałowo ani osobowo z grupą. To ważny wymóg. Grupa ma produkować i sprzedawać na zewnątrz i ma swoje rynki zbytu w żaden sposób nie związane z członkami grupy. Od wykazanego przychodu netto jest wyliczana roczna pomoc dla grupy.

Na koniec warto przypomnieć czym skutkuje decyzja administracyjna, która jest przyjęta w tym działaniu. Oznacza, że wydawana decyzja ma pewne warunki, które należy spełnić. Jest to forma dość rygorystyczna, co powoduje, że deklarowane w biznes planie założenia należy wypełnić, inaczej przyznaną pomoc trzeba będzie zwrócić. Warto o tym pamiętać na każdym etapie realizacji zobowiązania. Założona dyscyplina może uchronić nas przed potencjalnymi kłopotami.

— Teraz grupy mogą złożyć wniosek o wyprzedzające finansowanie. Jest to etap nieobowiązkowy. Grupa producentów może złożyć wniosek o wyprzedzające finansowanie w oddziale regionalnym ARiMR, w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja przyznająca grupie pomoc finansową, stała się ostateczna. W terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wyprzedzające finansowanie, oddział regionalny ARiMR informuje grupę producentów o terminie zawarcia umowy. W umowie zostanie określony m.in. termin wypłaty przez ARiMR wyprzedzającego finansowania. Kwota wyprzedzającego finansowania będzie przez ARiMR rozliczana w ramach składanych przez grupę wniosków o płatność (wypłata środków dla wniosków o płatność będzie pomniejszana o kwotę wypłaconego wyprzedzającego finansowania). Wysokość wyprzedzającego finansowania nie może być wyższa od wysokości udziału krajowych środków na współfinansowanie pomocy w ramach działania nr 9 (udział krajowych środków na współfinansowanie pomocy wynosi 36,37 proc.), określonej na podstawie planowanej wielkości i wartości przychodów ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa producentów rolnych została uznana, wytworzonych w gospodarstwach członków tej grupy w pierwszym roku działalności. Kwota wyprzedzającego finansowania nie może być wyższa niż 50 000 zł.