100 tys. premii na usługi pozarolnicze

— Zgodnie z opublikowanym 8 sierpnia br. rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 lipca, w działaniu mamy już określone kryteria podmiotowe i przedmiotowe. Pełne brzmienie nazwy działania z zakresu wzmacniania przedsiębiorczości to Poddziałanie 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”, czyli premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej w ramach wzmacniania przedsiębiorczości. Zakres podmiotowy tego działania, to kwestia kto może być beneficjentem. Zgodnie z rozporządzeniem ministra może to być rolnik, małżonek rolnika lub domownik rolnika, który jest oczywiście obywatelem Unii Europejskiej, jest osobą pełnoletnią, ale co najważniejsze, jest osobą podlegającą ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie, co najmniej od dwudziestu czterech miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Kolejny warunek — nie jest wpisany do ewidencji działalności gospodarczej. Czyli jest typowym rolnikiem, który jest ubezpieczony w KRUS w wymaganym okresie i w dniu składania wniosku nie jest wpisany do rejestru działalności gospodarczej.

Nie, jest jeszcze druga grupa, która obejmuje wyjątek pozwalający odejść od wymogu ubezpieczenia w KRUS. To beneficjent z działania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi”. To to działanie, które trzeba było zadeklarować przy składaniu wniosku o przyznanie płatności obszarowych. Beneficjenci składający wniosek o pomoc finansową do biur powiatowych, którzy chcieli przekazać trwale swoje gospodarstwo należące do systemu małych gospodarstw, czyli zadeklarowali wcześniej przy dopłatach bezpośrednich, że gospodarstwo wypełnia warunki systemu małych gospodarstw i którzy skorzystali z działania i przekazali swoje gospodarstwo w formie umowy kupna sprzedaży lub darowizny. Oni w tym działaniu siłą rzeczy musieli wyjść z systemu KRUS i wejść w system ZUS, ewentualnie przejść na świadczenie emerytalne lub zacząć działalność gospodarczą. Dlatego dwa ostanie warunki wymagane w poprzedniej grupie beneficjentów w tym przypadku są nieobowiązujące. Teraz ta grupa osób może być beneficjentami działania: premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej. To jest właśnie druga kategoria beneficjentów.

— To jest przede wszystkim gospodarstwo, w którym pracuje rolnik, małżonek rolnika lub domownik rolnika i którego wielkość ekonomiczna nie jest większa niż 15 tys. euro, co oblicza się na podstawie odpowiednich wskaźników. Najprawdopodobniej załącznikiem do wniosku o pomoc finansową będzie tabela, gdzie trzeba będzie wpisać albo produkcję roślinną, albo zwierzęcą, w zależności od tego co dany rolnik produkuje. Ponadto ważne jest, że to gospodarstwo rolne musi być położone na terenach wiejskich, względnie na terenie miasta do 5 tys. mieszkańców w gminie miejsko-wiejskiej. To jest taki wymóg, który przypomina program przedakcesyjny SAPARD, dokładnie działanie 4. i pozostałe. Tam też były takie wymogi. Ponadto na to gospodarstwo rolne w roku złożenia wniosku o pomoc finansową lub poprzedzającym powinna być przyznana jednolita płatność obszarowa, czyli rolnik musi być też w systemie dopłat bezpośrednich — to kolejny wymóg.

— Mówimy o premii. Pomoc ogółem wynosi 100 tys. złotych, tak jak w przypadku młodego rolnika, gdzie też mamy do czynienia z premią. Pieniądze na rozpoczęcie działalności pozarolniczej zgodnie z rozporządzeniem ministra muszą być wydane w 100 procentach. Założenie jest jednak takie, że przynajmniej 70 procent premii musi być wydatkowane na środki trwałe. Może to być 70, może to być 80, może być 90, a nawet 100 procent, ale minimalnie 70 procent. Pozostałe wydatki mogą być związane z kursami, ogólnie z podnoszeniem kwalifikacji, na certyfikaty. To tzw. wydatki miękkie. Środki trwałe to: maszyny, urządzenia w tym sprzęt komputerowy i oprogramowanie służące wykonywaniu planowanej działalności gospodarczej. Mogą to być również inwestycje budowlane lub modernizacje np. dostosowanie lokalu. Charakterystyczną cechą działania jest również to, że płatność jest podzielona na dwie transze. Pierwsza transza to 80 tys. złotych, druga pozostałe 20 tys. złotych.

— Warunkiem pierwszej wypłaty jest na pewno złożenie wniosku o pomoc finansową. Po złożeniu wniosku o pomoc wniosek jest rozpatrywany i ustalana jest lista rankingowa projektów. W ciągu 180 dni od zakończenia przyjmowania wniosków Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR ma termin na wydanie decyzji o przyznaniu pomocy, ale ta decyzja jest warunkowa.

— Premia jest przyznawana pod warunkiem spełnienia wskazanych w decyzji wymogów, m.in. rolnik musi udowodnić, że w ciągu 9 miesięcy rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej i stworzył przynajmniej jedno miejsce pracy. Również liczy się tu samozatrudnienie. Na podstawie spełnienia tych warunków składa wniosek o płatność i dopiero wypłacana jest pierwsza transza premii, czyli 80 tys. złotych. Czyli po 9 miesiącach od dnia wydania decyzji składamy wniosek o płatność plus załączniki świadczące o tym, że beneficjent rozpoczął realizację biznesplanu, zarejestrował działalność pozarolniczą, zgłosił się do ZUS-u, a jednocześnie wyszedł z KRUS. Po rozpatrzeniu wniosku o płatność, na co jako Agencja mamy 90 dni, przelewana jest pierwsza transza, czyli 80 tys. złotych. Później beneficjent dalej realizuje biznesplan i ma na to 3 lata od momentu otrzymania pierwszej transzy. Ewentualnie może wydłużyć ten okres o rok, do 4 lat. Po tym czasie składa kolejny wniosek o płatność. Maksymalnie po 90 dniach wniosek jest rozpatrywany i wypłacana jest druga transza, czyli pozostałe 20 tys. złotych. To jakby nagroda za to, że beneficjent dotrzymał słowa i wywiązał się ze zobowiązania. Pierwsza transza jest za to, że faktycznie rozpoczął działalność gospodarczą, przeszedł do ZUS-u, rozpoczął realizację biznesplanu np. otrzymał pozwolenie na budowę, jeżeli to inwestycja związana z budowlanką, albo ma ewentualnie promesę na zakup maszyn — tutaj dostaje 80 tys. na to, żeby rozpocząć. Później 20 tys. na to żeby skończyć — to jakby premia za to, że beneficjent dotrzymał słowa.

— Niekoniecznie. Rolnik musi udowodnić, że rozpoczął realizację biznesplanu, więc jeżeli rozpoczął modernizację, czy budowę, to jeżeli przedstawi nam pozwolenie na budowę to jest to już rozpoczęcie realizacji biznesplanu. Jeżeli założył działalność, przepisał się do ZUS, to też jest to już rozpoczęcie i obydwa te działania nie wymagają zaangażowania wielkich środków finansowych. To już jest załatwione. Od momentu przyznania decyzji przez Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR rolnik może realizować inwestycję, ale jeżeli rolnik nie ma środków finansowych, to do pierwszego wniosku o płatność rolnik przedstawia pewne wymogi formalne i na tej podstawie składa wniosek o płatność. Dostaje 80 tys. i realizuje inwestycję, zakupy. Ma na to trzy lata, a po trzech latach składa wniosek o kolejną płatność: przedstawia nam faktury, przedstawia dowody zapłaty i na podstawie tego dostaje pozostałe 20 tys. złotych. Za to, że zrealizował inwestycje.

— To działanie różni się od tradycyjnych programów inwestycyjnych, gdzie mamy do czynienia z umową cywilno-prawną, gdzie mamy refundację: czyli składamy wniosek o pomoc finansową, podpisujemy umowę i od dnia podpisania umowy mamy czas na realizację projektu. Po realizacji składamy wniosek o płatność i otrzymujemy zwrot części poniesionych kosztów kwalifikowanych, najczęściej 50 procent poniesionych kosztów do wyznaczonej kwoty. W obecnym działaniu obowiązuje tryb kodeksu postępowania administracyjnego, organem administracyjnym jest Dyrektor Oddziału Regionalnego, który wydaje decyzję i ta decyzja jest odpowiednikiem wcześniejszej umowy obowiązującej w wypadku innych działań inwestycyjnych. Tu jest prościej. Po wydaniu decyzji rolnik rozpoczyna realizację biznesplanu i warunków, które są zawarte w decyzji, bo przypominam, że ta decyzja jest warunkowa. Ona przyznaje pomoc pod warunkiem, że przepiszesz się rolniku do ZUS-u, zarejestrujesz działalność gospodarczą i rozpoczniesz realizację biznesplanu. To są główne warunki. Później jest ta pierwsza transza premii i można realizować zaplanowaną inwestycję.

— Cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, bo tam też była refundacja 100 tys. złotych na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

— W tegorocznym są tzw. wykluczenia podmiotowe. Z obecnego działania nie mogą skorzystać beneficjenci m.in „Różnicowania w kierunku działalności nierolniczej” w ramach perspektywy 2007-2013. Dlaczego? Bo tytuł tego działania brzmi rozpoczęcie. To premia na rozpoczęcie, a ci ludzie przecież już rozpoczęli działalność i w związku z tym już nie są brani pod uwagę w obecnym naborze. Tak samo „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”, które szło w trybie LGD. Tam, gdzie Lokalne Grupy Działania współpracowały z Agencją przy wyłanianiu projektów, ich beneficjenci nie mogą brać nowej premii, a także beneficjenci „Premii dla młodych rolników”. Dlaczego? Bo oni dostali premię na młodych rolników, żeby rozpocząć działalność rolniczą, a to jest pomoc na działalność pozarolnicza, jak również przyszłe działanie z PROW 2014-2020 „Restrukturyzacja małych gospodarstw”. Beneficjenci tego działania też nie będą mogli aplikować.

— Cały budżet to ponad 413 mln euro, co w przeliczeniu na liczbę decyzji w skali kraju wynosi 17 tys. pozytywnie rozpatrzonych wniosków. Na obecny, pierwszy nabór w PROW 2014-2020, zarezerwowano połowę tej kwoty, z czego na woj. warmińsko-mazurskie przypada ponad 7 mln euro, czyli około 300 pozytywnych decyzji. To pomoc de minimis, dlatego trzeba czuwać nad łączną wysokością tego rodzaju pomocy, uzyskanej w ciągu trzech ostatnich lat (limit wynosi 200 tys. euro). Co do rodzaju działalności — szczegóły dotyczące wykazu działalności pozarolniczych, w zakresie których może być przyznana pomoc określone zostały w załączniku do rozporządzenia. Można go znaleźć na stronie http://www.arimr.gov.pl/ w zakładce Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, a na pewno uzyskać więcej informacji w punktach informacyjnych biur powiatowych o Oddziału Regionalnego ARiMR. Proszę zwrócić uwagę na aktualne adresy placówek zamieszczone na stronie: http://www.arimr.gov.pl/o-arimr/oddzialy-regionalne/warminsko-mazurski-or14.html. W trosce o lepsze warunki lokalowe, zarówno dla rolników jak i pracowników Agencji, właśnie przenieśliśmy biuro powiatowe w Bartoszycach. Od dnia 12 grudnia br. ma nowy adres: ul. Kętrzyńska 43, 11-200 Bartoszyce. Praca odbywa się w godz. 7:30-15:30.