Uwaga na obszary EFA i dywersyfikację upraw

1. Dywersyfikacja upraw — dotyczy gospodarstw o powierzchni od 10 ha GO (grunty orne),
2. Utrzymywanie trwałych użytków zielonych (TUZ) — dotyczy gospodarstw posiadających TUZ-y wartościowe pod względem środowiskowym oraz utrzymanie powierzchni TUZ na poziomie kraju.
3. Utrzymywanie obszarów proekologicznych (EFA) — dotyczy gospodarstw ponad 15 ha GO.

Z obowiązku spełnienia obowiązkowych praktyk zazielenienia w całości są wyłączeni: Rolnicy uczestniczący w systemie dla małych gospodarstw oraz gospodarstwa ekologiczne. Gospodarstwa ekologiczne są automatycznie objęte płatnością za zazielenienie (przepis ten ma zastosowanie jedynie do jednostek gospodarstwa rolnego wykorzystywanych do produkcji ekologicznej).

Dywersyfikacja upraw

W gospodarstwach, gdzie powierzchnia gruntów ornych (GO) wynosi 10 ha i więcej rolnicy zobowiązani są do dywersyfikacji upraw — co najmniej dwóch lub trzech w zależności od powierzchni gruntów ornych. Dotychczas, gdy rośliny warzywne, zioła uprawiane były na bardzo małych powierzchniach, musiały być oddzielnie wskazywane we wniosku o płatność. Od 2018 roku za jedną uprawę — uprawę mieszaną zostaną uznane obszary, na których prowadzone będą obok siebie odrębne uprawy, z których każda będzie miała powierzchnię mniejszą niż 0,1 ha a ich łączna powierzchnia może być większa niż 0,1 ha.

Mieszanki powstałe przez wysiew mieszanek nasion traktowane były w roku 2017 jako uprawa mieszana niezależnie od składu tej mieszanki (mieszanka strączkowo-zbożowa, mieszanka strączkowo-słonecznikowa). Od roku 2018 na obszarze, gdzie będzie wysiana mieszanka nasion, będzie można uznać je za oddzielne uprawy, ale tylko pod warunkiem, że będzie można ustalić udowodnić, np. na podstawie faktury za zakup nasion, że gatunki z takich mieszanek — upraw są różne od siebie.

Mieszanki — mieszanka jęczmienia jarego z owsem siewnym, mieszanka żyta ozimego z wyką kosmatą (ozimą), mieszanka bobiku z łubinem żółtym i z wyką siewną (jarą) — mogą być traktowane jako oddzielne uprawy.
Uprawy mieszanek traw oraz mieszanek traw z bobowatymi drobnonasiennymi będą nadal traktowane jako kategoria traw i innych roślin pastewnych.
Bez zmian pozostało, że praktyką równoważną do dywersyfikacji upraw jest stosowanie działania rolnictwo zrównoważone (PROW 2014-2020).
Kontrola przez organ kontrolny w tym zakresie odbywać się ma od 15 maj do 15 lipca.

Obszary proekologiczne EFA

Ich utrzymanie dotyczy gospodarstw o powierzchni ponad 15 ha gruntów ornych. Trzeba tutaj pamiętać, że obszar, na podstawie którego ustala się 5 proc. (po 2017 r. odsetek ten może zostać podniesiony do 7 proc.) powierzchni EFA oblicza się następująco:
— grunty orne powyżej 15 ha plus
— elementy krajobrazu (przylegające do gruntów ornych),
— strefy buforowe (przylegające do gruntów ornych),
— obszary zalesione,
— zagajniki o krótkiej rotacji.
Spełniające kryteria obszarów proekologicznych (położenie, parametry).

Najważniejsza zmiana dotyczy zakazu stosowania środków ochrony roślin na obszarach produkcyjnych EFA, tj. na ugorach, międzyplonach, pasach gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasów, na których prowadzona jest produkcja oraz upraw wiążących azot.

Kolejna zmiana dotyczy ujednolicenia parametrów/wielkości EFA w odniesieniu do:
— Żywopłotów, pasów zadrzewionych, zadrzewień liniowych i rowów, dla których określona została maksymalna szerokość do 10 m (w tym zwiększono szerokość rowów zaliczanych do EFA z 6 m do 10 m).

— Oczek wodnych oraz zagajników włączając w to drzewa, zakrzaczenia i kamienie — dla tych elementów określona została maksymalna wielkość do 0,3 ha (powierzchnię oczek wodnych zaliczanych do EFA zwiększono z 0,1 ha do 0,3 ha)

— Strefy buforowe i miedze — połączone zostały w jedną kategorię i określono dla stref buforowych limit do 20 metrów, tak jak dla miedz.

— Pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasów — gdzie nie jest prowadzona produkcja zwiększono ich maksymalną szerokość do 20 metrów (było 10 metrów).

— Nowe zmiany umożliwiają wykorzystanie od 2018 roku jako EFA te elementy, które przekraczają parametry określone w przepisach UE kwalifikujące dany element do EFA. Oznacza to, że jeżeli w gospodarstwie znajdują się żywopłoty i rowy o szerokości większej niż 10 metrów, to będzie można zaliczyć je do EFA, ale tylko do 10 metrów. Do 2017 roku taka możliwość nie była dopuszczona, a w/w elementy przy szerokości większej niż 10 metrów nie były kwalifikowane do EFA.

— Międzyplony i okrywa zielona. Od 2018 roku za międzyplony w ramach EFA dopuszczone zostały wsiewki bobowatych w uprawę główną (w 2017 roku za EFA uznawane były tylko wsiewki traw w uprawę główną. Międzyplony/pokrywa zielona będzie musiała być utrzymana przez okres 8 tygodni. Zmieni się zatem termin wysiewu i utrzymania międzyplonu ścierniskowego, bo termin zasiewów i utrzymania międzyplonu ozimego nie ulegnie zmianie.

Międzyplony ścierniskowe

Od 2018 roku dopuszczone zostały aż dwie możliwości realizacji wymogów dotyczącego międzyplonu ścierniskowego:

a) stały termin wysiewu i stały termin utrzymania — wysiew od 1 lipca do 20 sierpnia i utrzymanie co najmniej do 15 października,
b) indywidualne podejście — wysiew od 1 lipca do 20 sierpnia i utrzymanie co najmniej 8 tygodni od dnia wysiewu mieszanki. Przy wysiewie międzyplonu ścierniskowego na potrzeby EFA — termin wysiewu należy wskazać w Oświadczeniu złożonym do Kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w terminie 7 dni od dnia wysiewu mieszanki.