Czy Oxytree radzi sobie w naszym klimacie?

Już samo określenie „krzyżówka wyhodowana przez naukowców” powoduje, że zapala nam się czerwona lampka. Mnożą się pytania i wątpliwości.

Muszą zdrewnieć przed zimą

Czy sprawdzi się w uprawie polowej? Czy nie będzie za delikatna? Czy przezimuje i zaaklimatyzuje się? Warto podkreślić, że właśnie ta krzyżówka wyhodowana przez hiszpańskich naukowców i w 2011 roku zarejestrowana jako odmiana Oxytree (Paulownia Clon in vitro 112) jest nie tylko przystosowana do naszych warunków klimatycznych, ale też rośnie szybciej od innych odmian i daje lepszej jakości drewno. Wcześniej wielokrotnie próbowano sprowadzić z Azji do Europy drzewa będące krzyżówkami różnych odmian Paulowni — drzewa popularnego i szeroko wykorzystywanego w Azji. Jednak okazywało się, że naturalne odmiany nie radziły sobie w europejskich warunkach klimatycznych. Dlatego za przełom w pracy nad wprowadzeniem Paulowni do Europy uważa się zarejestrowanie odmiany Paulownia Clon in vitro 112 we Wspólnotowym Urzędzie Ochrony Odmian Roślin i dopuszczenie jej do sprzedaży międzynarodowej.

Oczywiście, jak przy każdej uprawie rolniczej, ogrodniczej, czy też sadowniczej, musimy przestrzegać pewnych zasad. Mamy połowę maja i właśnie teraz zaczyna się bardzo ważny czas dla przyszłych plantacji Oxytree. Jest to okres sadzenia, który trwa od drugiej połowy maja do końca czerwca. Przestrzeganie zalecanego terminu jest sprawą kluczową, ponieważ jest to najlepszy okres na to, aby sadzonki zdążyły odpowiednio dobrze ukorzenić się przed zakończeniem wegetacji, a pędy odpowiednio zdrewnieć u podstawy przed zimą, czyli prawidłowo przygotować się do przezimowania.

Naukowcy już potwierdzili

Jak pochodząca z Azji roślina poradzi sobie w naszych dość zróżnicowanych warunkach klimatycznych? Właśnie zagadnienie przezimowania i wzrostu w warunkach naszego klimatu budziło najwięcej wątpliwości u potencjalnych plantatorów. Wiele wątpliwości rozwiało pierwsze spotkanie naukowe dotyczące drzewa Oxytree, które odbyło się w marcu bieżącego roku we Wrocławiu. Konferencja zorganizowana została przez wrocławski oddział Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa oraz Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Rolnictwa (SITR). Naukowcy prowadzący badania i obserwacje na poletkach doświadczalnych w Pawłowicach i Psarach potwierdzili, że Paulownia Clon in vitro 112 jest krzyżówką wyhodowaną i przystosowaną do naszych warunków klimatycznych. Dobrze czuje się na różnego rodzaju glebach — dobrze rozwija się nie tylko na glebie piaszczystej i przepuszczalnej, ale i gliniastej oraz zwartej. I co najważniejsze, duża dynamika wzrostu nie zależy od typu gleby, na której rośnie omawiane drzewo.

Sprawdził sam i poleca innym

Marek Wierzbicki, rolnik z województwa mazowieckiego, początkowo sceptycznie nastawiony do uprawy, postanowił sam przetestować „super roślinę”. Rok temu kupił kilkanaście sadzonek na próbę i posadził je na piaszczystym gruncie. Ta pierwsza próbna plantacja pana Marka znajduje się w miejscowości Zblicha Stara w województwie mazowieckim. Właściciel podkreśla, że wątpliwości było wiele, ale szybko okazało się, że drzewa doskonale przyjęły się i świetnie radziły sobie w lokalnych warunkach. Zapadła więc decyzja o dokupieniu jeszcze 400 sztuk i powiększeniu plantacji do 1 ha. Plantacja była bacznie obserwowana przez doświadczonego właściciela i okazało się, że drzewa nie tylko znakomicie rosły, ale i przezimowały pozostając w dobrej kondycji, choć ostra zima budziła duże obawy.

Wchodząc w kolejny sezon uprawy, pan Marek otwarcie przyznaje, że jest zafascynowany tym drzewem i jego możliwościami. Fascynacja jest na tyle silna, że w najbliższych dniach będzie powiększał swoją plantację o kolejnych 850 sztuk.
Plantacja Marka Wierzbickiego jest plantacją pionierską i nietypową w regionie. Okoliczni mieszkańcy często odwiedzali uprawę i pytali o szczegóły, chcieli kupić sadzonki i posadzić je na próbę. Zainteresowanie tematem Oxytree w okolicy pana Marka jest na tyle duże, że plantator sam postanowił zająć się sprzedażą sadzonek. Zawsze służy pomocą, oprowadza zainteresowanych po swojej plantacji, odpowiada na pytania i chętnie dzieli się własnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

Jest już 300 ha plantacji

Pomocą zarówno przy zakładaniu, jak i przy prowadzeniu plantacji, służy również firma Oxytree Solutions Poland, która sprzedaje sadzonki drzew tlenowych na terenie całego kraju. W zeszłym roku firma sprzedała ponad 160 tys. sadzonek, dzięki czemu w Polsce powstało 70 nowych plantacji drzew tlenowych, o łącznej powierzchni około 300 ha. Najwięcej plantacji powstało na terenie województwa mazowieckiego i podlaskiego. Jak będzie w tym roku jeszcze dokładnie nie wiadomo, bo sprzedaż sadzonek wciąż trwa. Z danych szacunkowych wynika, że będzie to dużo większa ilość niż rok temu. Szczegółowe wyniki poznamy po zakończeniu sprzedaży i sezonu sadzenia.

W tym roku cena jednej sadzonki waha się od 35 zł do 54 zł za sztukę. Wysokość kwoty uzależniona jest od ilości zakupionych sztuk i od terminu zakupu. W przypadku plantacji zakładanych w celu pozyskania drewna, optymalna obsada na jednym hektarze wynosi 500 sadzonek. Drzewa sadzone są w rozstawie 4 x 5 m, dzięki czemu sąsiednie rośliny nie konkurują ze sobą o składniki odżywcze.

Więcej tlenu dla środowiska

Drzewa w ciągu 6 lat od posadzenia osiągają wysokość do 16 metrów i 35 cm średnicy pnia. W tym momencie są gotowe do ścięcia. Pan Wierzbicki, zapewnia, że ze sprzedażą drewna po 6 latach nie będzie problemu, ponieważ pozyskane drewno można sprzedać firmie Oxytree Solutions Poland na warunkach zagwarantowanych w umowie. Klient otrzyma wówczas ok. 50 euro za 1 drzewo.

Z pozostawionego pnia drzewo odrasta ponownie, co pozwala na kolejne ścięcie drzew po 4 latach. Ciekawostką jest to, że odpowiednio prowadzone drzewa tlenowe nie mają sęków, są również bezżywiczne. Tym, co wyróżnia drzewo tlenowe są ogromne liście, które wytwarzają więcej tlenu niż rodzime gatunki drzew liściastych. Można więc powiedzieć, że sadząc te drzewa, przyczyniamy się do poprawy środowiska, w którym żyjemy.

Drzewa tlenowe to ciekawa alternatywa, pozwalająca na wykorzystanie ugorów i nieużytków — plantacje można zakładać na uboższych, piaszczystych glebach. Przy pogarszającej się od kilku lat sytuacji w rolnictwie, wielu rolników szuka czegoś alternatywnego do tradycyjnych upraw, czegoś, co dałoby możliwości zwiększenia dochodów z gospodarstwa. Taką możliwość dają drzewa tlenowe, oferowane przez Oxytree Solutions Poland.

dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz
m.radziulewicz@rolniczeabc.pl

Artykuł ukazał się w miesięczniku "Rolnicze ABC" nr 5 (320) maj 2017 r