Zboża są najważniejszą grupą roślin uprawianych w naszym kraju. Ich ziarno obok celów konsumpcyjnych (pieczywo, makarony, ciasta itp.) jest podstawową paszą w żywieniu zwierząt gospodarskich. Formy jare są mniej popularne w uprawie niż formy ozime. Poszczególne odmiany zbóż jarych wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno pod względem plonowania, jak i cech rolniczych oraz użytkowych.
Szeroka oferta odmian w Krajowym Rejestrze (KR) umożliwia producentowi dobór odmiany najbardziej odpowiedniej do uprawy w konkretnych warunkach gospodarowania. W 2016 roku KR liczył 32 odmiany pszenicy jarej, w większości pochodzące z krajowej hodowli, tylko 19 proc. to odmiany zagraniczne. Znajdowały się w nim również 63 odmiany jęczmienia jarego, w tym 26 typu browarnego i 37 typu pastewnego.Udział zagranicznych odmian jęczmienia jarego w KR jest wysoki i wynosi 57 proc.
Obecnie w KR znajdują się 32 odmiany owsa, w tym 27 zwyczajnego i 5 nagiego. W owsie podobnie jak w przypadku pszenicy jarej przeważają odmiany z rodzimych hodowli.
W roku 2017 wpisano do KR kolejne nowe odmiany zbóż jarych: 2 — pszenicy jarej, 8 — jęczmienia jarego oraz 3 — owsa, większość z nich będzie badana w naszych doświadczeniach w bieżącym sezonie.
Badania prowadzone w ramach PDO
Przy dużej liczbie oferowanych odmian często wybór tej właściwej stwarza niejednokrotnie problem. Pomocą może służyć tworzona dla każdego województwa Lista Odmian Zalecanych (LOZ). Jest ona każdego roku na zimowym posiedzeniu Wojewódzkiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) weryfikowana i aktualizowana.
Podstawą tworzenia LOZ są obiektywne badania prowadzone w ramach PDO, ukierunkowane na potrzeby praktyki rolniczej, dające możliwość uzyskania i poszerzenia informacji o odmianach z uwzględnieniem ich reakcji na warunki siedliskowe oraz elementy agrotechniki.
Wojewódzki Zespół PDO na posiedzeniu w styczniu (po wnikliwej analizie wyników doświadczeń) ustalił zestaw odmian najbardziej wyróżniających się i przydatnych do uprawy w województwie warmińsko-mazurskim. Na sezon wegetacyjny 2017 proponowane są odmiany zbóż jarych przedstawione w tabelach.
Rekomendowane odmiany wykazały się wysokim plonowaniem w ostatnim roku badań oraz wysokim i stabilnym plonowaniem w minionym dwu i trzyleciu.
Owies reprezentowany jest przez pięć odmian pochodzących z polskich hodowli. Cztery odmiany po raz kolejny znalazły się na LOZ, są to: Bingo, Harnaś, Komfort oraz nagoziarnista odmiana Amant, w tym roku dodano do nich oplewioną odmianę Nawigator. Została ona wpisana do Krajowego Rejestru (KR) w 2015 roku. Wszystkie rekomendowane odmiany oplewione mają żółtą łuskę.
Owies reprezentowany jest przez pięć odmian pochodzących z polskich hodowli. Cztery odmiany po raz kolejny znalazły się na LOZ, są to: Bingo, Harnaś, Komfort oraz nagoziarnista odmiana Amant, w tym roku dodano do nich oplewioną odmianę Nawigator. Została ona wpisana do Krajowego Rejestru (KR) w 2015 roku. Wszystkie rekomendowane odmiany oplewione mają żółtą łuskę.
Na liście zalecanej w bieżącym roku znalazło się jedenaście odmian jęczmienia jarego, w tym trzy odmiany typu browarnego. W 2017 roku wpisano na LOZ odmianę browarną KWS Fabienne, a także odmiany pastewne Podarek i Radek.
Należy zaznaczyć, że wszystkie odmiany jęczmienia jarego bez względu na typ użytkowy (browarny lub pastewny) badane i prowadzone są w doświadczeniach PDO jako odmiany pastewne W przypadku jęczmienia jarego z jedenastu proponowanych odmian sześć pochodzi z polskich hodowli.
Odmiany pszenicy jarej, które znalazły się w tym roku na LOZ należą w większości do grupy technologicznej A (pszenice jakościowe). Po raz pierwszy w bieżącym roku umieszczono na LOZ odmianę jakościową Goplana, wpisaną do KR w 2014 roku. Od 2012 roku wśród odmian zalecanych jest jedna odmiana oścista (Ostka Smolicka) nadająca się szczególnie do uprawy na polach położonych w bliskim sąsiedztwie lasów, a co za tym idzie upraw narażonych na żerowanie dzikiej zwierzyny. Z rekomendowanych odmian pszenicy jarej na liście zalecanej znajduje się tylko jedna odmiana pochodząca z hodowli zagranicznej — Tybalt
Dwa poziomy agrotechniki
W tabelach zamieszczono wyniki badań ważniejszych cech rolniczo-użytkowych odmian zamieszczonych na LOZ. Wyniki plonowania są średnią z doświadczeń prowadzonych w ramach PDO w naszym województwie. Oceniano odmiany na dwóch poziomach agrotechniki (przeciętnym-a1 i wysokim- a2 ). Na obu poziomach agrotechniki stosowano tę samą zaprawę nasienną oraz taki sam sposób zwalczania chwastów i szkodników. Wysoki poziom agrotechniki (a2) różni się od przeciętnego zwiększonym o 40 kg/ha nawożeniem azotowym, stosowaniem dolistnych preparatów wieloskładnikowych (łącznie z fungicydami), ochroną przed wyleganiem (1 zabieg) i chorobami (2 zabiegi). Pozwala to zaobserwować przyrost plonu odmian przy zastosowaniu wyższego poziomu agrotechniki.
Do zapoznania się ze szczegółowymi wynikami prezentowanych odmian zapraszamy na naszą stronę internetową http://wrocikowo.coboru.pl/
Wyniki dla województwa mazowieckiego znajdują się na stronie http://seroczyn.coboru.pl/ oraz w poniższej tabeli.
mgr inż. Małgorzata Gazda, Centralny Ośrodek Badawczy Odmian Roślin Uprawnych, Stacja Doświadczalna Oceny Odmian we Wrócikowie
rolniczeabc@rolniczeabc.pl
rolniczeabc@rolniczeabc.pl
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Rolnicze ABC" nr 2 (317) 8 lutego 2017 r
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez