Susza - szacowanie szkód wciąż trwa

Chodzi o to, że szacowanie strat w kierunku pomocy od państwa jest zasadne tam, gdzie według Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, który zajmuje się monitoringiem suszy rolniczej, owa susza występuje. Problem w tym, że te wskazania nie zawsze — zdaniem rolników — pokrywają się z rzeczywistością. Po prostu w danym miejscu na polu brak wody zupełnie wyniszczył uprawy, a według wskazań IUNG susza tam formalnie nie występuje. Skutkuje to brakiem możliwości pomocy dla właściciela pola.

Za mało stacji pomiarowych?

— Gołym okiem widać, że w tym miejscu susza wystąpiła, a urzędnicy twierdzą, że nie. To jak to jest? Gdzie logika? O tym, gdzie wystąpiła susza, a gdzie nie, powinna decydować komisja, która będzie na miejscu — stwierdza Mariusz Chełchowski, rolnik z powiatu makowskiego. Czyli wg. rolnika gminne komisje powinny lustrować straty w uprawach zanim IUNG ogłosi oficjalnie stan suszy i decydować o nadaniu takiego statusu.

Nie tylko on narzeka na system monitoringu suszy rolniczej. Po sygnałach swoich członków izby rolnicze z różnych regionów Polski wystąpiły do władz o jego zmianę. Chodzi o zwiększenie liczby stacji pomiarowych. To poprawiłoby monitoring ilości opadów i wilgotności gleby, innymi słowy — miałoby się przyczyniać do bardziej realnych wyników.

Takie stacje w województwie mazowieckim funkcjonują w Solcu koło Warszawy, Płońsku i Chełchach (pow. makowski), a w woj. warmińsko-mazurskim — w Komorowie (powiat piski).

Susza w 56 gminach

Jaka jest obecnie sytuacja związana z szacowaniem szkód? Urząd Wojewódzki w Olsztynie póki co nie przekazuje żadnych informacji. — Szacowanie trwa. Po otrzymaniu wyników poinformujemy wszystkie media — napisał nam w odpowiedzi na pytania Alfred Wenzlawski z biura wojewody.
Natomiast jak się dowiedzieliśmy w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, biorąc pod uwagę pomiary IUNG, susza wystąpiła w 56 gminach województwa, tylko w zbożach jarych, a wcześniej również w krzewach owocowych (powiat nowomiejski: gminy Biskupiec i Kurzętnik). — Najbardziej dotknęła powiaty Działdowo, Nowe Miasto Lubawskie, Pisz i Szczytno — wymienia Rafał Sobolewski, kierownik Działu Ekonomiki WMODR. Jak podaje, w sumie złożono 2442 wnioski o szacowanie szkód w wyniku suszy, ale po weryfikacji zostało ich 1316. — Samo szacowanie zbliża się ku końcowi — mówi Sobolewski. I dodaje: — Trudno jeszcze wskazać wielkość strat. To będzie wiadomo po zakończeniu procesu.

Opadów o połowę mniej

Jeśli chodzi o Mazowsze, to — jak podaje Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego — „brak deszczu i temperatura powyżej średniej spowodowały, że ponad połowę gmin dotknęła susza rolnicza”.

Szczególnie dała się we znaki rolnikom z północnego Mazowsza. Komisje terenowe pracują (pracowały) przede wszystkim w powiatach: płockim, sierpeckim, płońskim, gostynińskim, ciechanowskim, nowodworskim, ostrowskim, sochaczewskim, pułtuskim, przasnyskim, makowskim, mławskim, żuromińskim i żyrardowskim.

„W pierwszym półroczu 2015 roku w okolicach Płońska suma opadów od stycznia do końca czerwca wyniosła zaledwie 121,5 l/m2. W porównaniu do lat poprzednich jest to połowa średniej ilości opadów na tym terenie, a nawet mniej, bo 40 proc. w porównaniu do roku 2013 r. (spadło wtedy 295 l/m2 ). Do 27 lipca br. sumaryczny opad wyniósł 46,5 l/m2. Opady deszczu są głównie pochodzenia burzowego — nawalne, co oznacza, że gleba nie jest w stanie od razu wchłonąć wody i spływa ona w obszary niżej położone, a to nie poprawia sytuacji” — wyjaśnia MODR.

Kilkanaście dni temu Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie podawał, że wojewoda powołał 71 komisji szacujących straty w niemal 20 tys. gospodarstw rolnych. W miniony piątek (7 sierpnia) zespół prasowy wojewody poinformował nas, że działa ich już aż 112. — Szacują one teraz straty bądź kończą szacowanie i będą przystępować do wypełniania dokumentów, które następnie trafią do wojewody. Przewidujemy, że pierwsze protokoły mogą wpływać pod koniec sierpnia lub na początku września — wskazują urzędnicy.

Susza na Mazowszu dotknęła zbóż jarych, roślin strączkowych i krzewów owocowych.

Jaka pomoc przysługuje?

— Rolnicy poszkodowani przez suszę nie zostaną pozostawieni sami sobie — zapewniał minister rolnictwa Marek Sawicki.

Jeśli chodzi o proponowane wsparcie, trzeba wymienić kredyty preferencyjne (z dopłatami państwa) na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej (np. na zakup kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego). Można starać się o odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty, a nawet umorzenie w całości lub w części składek na rolnicze ubezpieczenie społeczne. O tego typu ulgi można też starać się w Agencji Nieruchomości Rolnych w kontekście kupna lub dzierżawy państwowej ziemi. Ponadto wójt czy burmistrz gminy jest władny stosować ulgi w podatku rolnym.
Warto podkreślić, że według ostatniego raportu IUNG (od 1 czerwca do 31 lipca), nie ma zagrożenia wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski.

Dariusz Kucman, d.kucman@kuriermakowski.pl