Klęska żywiołowa dotknęła rolników w południowo-zachodniej części kraju

W związku z ogłoszeniem stanu klęski żywiołowej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało rozporządzenie, w którym uznaje południowo-zachodnią część kraju za obszary objęte działaniem siły wyższej lub wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności.

Zgodnie z przepisami rolnicy z tych terenów są zwolnieni z obowiązku złożenia w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pisemnego oświadczenia o wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności i zachowują prawo do otrzymania płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej.

Nie będą też wobec nich stosowane kary za niespełnienie wymogów dotyczących przyznawania płatności i norm warunkowości. Rolnicy z terenów powodziowych będą otrzymywać zaliczki w ramach dopłat bezpośrednich w pierwszej kolejności.

Prawo do otrzymania płatności zachowują rolnicy ubiegający się o przyznanie:
płatności bezpośrednich, w tym:
ekoschematów obszarowych,
ekoschematu Dobrostan zwierząt;
przejściowego wsparcia krajowego;
płatności ONW;
płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych;
płatności ekologicznych;
płatności zalesieniowych.

Decyzją ministra rolnictwa w rejonach dotkniętych powodzią zostają zawieszone planowe kontrole realizowane przez instytucje podległe MRiRW. Prowadzone będą jedynie kontrole dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz pasz dla zwierząt. Na skutek powodzi zboża, pasze treściwe i objętościowe, a także inne płody rolne zalane wodami powodziowymi nie nadają się do spożycia przez ludzi, ani do skarmiania zwierząt. Mogą być one wykorzystywane jedynie do celów przemysłowych.

Kontrole zostaną natomiast przeprowadzone w przypadku, gdy rolnik będzie tego oczekiwał, ponieważ od tego uzależniona jest wypłata należnych mu dopłat. Minister Czesław Siekierski zwrócił się 17.09.2024 do wojewodów z prośbą o powoływanie, po opadnięciu wód powodziowych, najszybciej jak będzie to możliwe, komisji szacujących straty w gospodarstwach rolnych. W województwach dotkniętych powodzią 17 i 18 września 2024 r. odbyły się narady służb podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, tj. oddziałów wojewódzkich ARiMR, KOWR, IJHARS, PIORiN, Inspekcji Weterynaryjnej i Ośrodków Doradztwa Rolniczego.

– Dzięki oszacowaniu przez komisję skali strat, będziemy w stanie określić wielkość potrzebnej rolnikom pomocy finansowej – wyjaśnił minister Czesław Siekierski. Szef resortu rolnictwa poinformował, że na tym etapie można już stwierdzić dużą skalę zniszczeń zasiewów rzepaku – obfite opady sprawiły, że nasiona spłynęły. Są także straty w uprawach buraków, ziemniaków i kukurydzy, które nie zostały zebrane, ale dokładna wielkość tych strat nie jest jeszcze znana. Minister Czesław Siekierski skierował do Komisji Europejskiej polski wniosek o uruchomienie środków z rezerwy rolnej.

W przypadku zobowiązań podjętych na podstawie umowy o przyznaniu pomocy z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 zgłoszenie wystąpienia siły wyższej należy złożyć do jednostki ARiMR wyznaczonej do rozpoznania sprawy w terminie 15 dni roboczych od ustania stanu klęski żywiołowej.

Jeżeli w toczącym się postępowaniu administracyjnym rolnik nie dopełnił w terminie zobowiązań lub czynności wynikających ze skierowanych do niego wezwań, może złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Taki dokument powinien zostać dostarczony w ciągu 7 dni od ustania stanu klęski.

Natomiast w przypadku prowadzonych postępowań dotyczących wsparcia przyznawanego na podstawie umowy w ramach PS WPR 2023-2027 oraz wsparcia inwestycyjnego przyznawanego na podstawie umowy w ramach PROW 2014-2020 prośbę o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 14 dni od ustania stanu klęski żywiołowej.

W przypadku Funduszy Europejskich dla Rybactwa na lata 2021-2027 w ramach Priorytetów 1-4, gdy beneficjent nie wypełni zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie z powodu wystąpienia klęski żywiołowej, może:
zwrócić się do Agencji niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od ustania siły wyższej, z wnioskiem o uznanie jej wystąpienia. Dokument ten musi zawierać dowody potwierdzające okoliczności wystąpienia i wpływu siły wyższej na realizację całego przedsięwzięcia lub jego części;
wystąpić z prośbą o przywrócenie terminu na złożenie: wniosku o płatność, uzupełnień lub wyjaśnień. Dokumenty należy dostarczyć w ciągu 14 dni od ustania przyczyn, z powodu których nie można było dopełnić formalności, jednocześnie wywiązując się z nich.

Rolnicy dotknięci klęską żywiołową będą też mogli ubiegać się w ARiMR o umorzenie wierzytelności lub rozłożenie jej na raty. Wierzytelność może być umorzona, jeżeli jej egzekucja zagraża egzystencji dłużnika, w przypadku, gdy poniósł on szkody spowodowane m.in. przez powódź (z wyłączeniem tych powstałych w budynkach). Możliwe będzie rozłożenie wierzytelności na raty lub odroczenie terminu spłaty, jeżeli jest to uzasadnione względami społecznymi lub gospodarczymi. Należy podkreślić, że nie jest możliwe przywrócenie terminów materialnoprawnych, np. terminu na złożenie wniosku o przyznanie pomocy.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zapewnia, że wszystkie należne rolnikom płatności, leżące w gestii ARiMR, będą wypłacane jak najsprawniej. Informujemy, że w wyniku powodzi biura powiatowe ARiMR w Lewinie Brzeskim oraz Kłodzku są nieczynne.

Część osób pracuje zdalnie. Od 19 września pracownicy z Biura Powiatowego w Kłodzku są przeniesieni do Ząbkowic Śląskich. Część pracowników z Biura Powiatowego w Lewinie Brzeskim została przeniesiona do ODR Łosiów. Natomiast od 20 września Biuro Powiatowe w Nysie jest ponownie dostępne. Wcześniej w wyniku powodzi nie można było dostać się do tej placówki.
Powódź spowodowała spustoszenie w południowo-zachodniej części kraju. Dotknęła bezpośrednio mieszkańców miast, miasteczek oraz terenów wiejskich.

Zniszczone są domy, gospodarstwa rolne, szkoły i szpitale. Została uruchomiona specjalna zakładka Pomoc dla powodzian na stronie MRiRW pod adresem https://www.gov.pl/web/powodz2024 na której można znaleźć szczegółowe informacje dedykowane do osób poszkodowanych oraz do tych, którzy chcą się włączyć w niesienie pomocy potrzebującym.

Rolnicy z Warmii i Mazur pomagają poszkodowanym kolegom z Dolnego Śląska i Opolszczyzny poprzez działania pomocowe, które podjęła Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza wzywając do przekazania darów rzeczowych – zbóż, sianokiszonki, materiału siewnego oraz innych niezbędnych produktów – od rolników z województwa warmińsko-mazurskiego do rolników z Dolnego Śląska i Opolszczyzny, którzy ucierpieli w wyniku tragicznej powodzi. Każde okazane wsparcie w tej sytuacji jest cenne i pomoże odbudować wiarę poszkodowanym w to, że będzie można przywrócić ich życie do normalności.

ARiMR
red.
rolniczeabc@rolniczeabc.pl