Wsparcie z PROW 2014-2020 na ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych

W 2012 roku po raz pierwszy zostały wyznaczone obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych (OSN). Jednocześnie zostały wprowadzone, w drodze aktów prawa miejscowego, programy działań na lata 2012-2016 mające na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. W celu zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu, jak również zmniejszaniu zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych, obecnie wdrożony został, obowiązujący na terenie całego kraju „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, zwany dalej „Programem działań”. Określa on m.in. warunki związane z przechowywaniem nawozów naturalnych i kiszonek, jak również terminy, w których określone podmioty zobowiązane są dostosować powierzchnię lub pojemność posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych.
Mając na uwadze powyższe, aby ułatwić producentom rolnym dostosowanie się do wymogów w zakresie przechowywania nawozów naturalnych określonych w Programie działań, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wdrożyła typ operacji pod nową nazwą „Inwestycje mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych”, w którym zmienione zostały, w stosunku do wdrażanego poprzednio typu operacji, kryteria dostępu, jak również zakres kosztów podlegających wsparciu. Jednocześnie, w związku z rozszerzeniem zasięgu wdrażania tego instrumentu wsparcia na cały kraj, rozszerzył się również krąg potencjalnych beneficjentów, którzy będą mogli skorzystać z tej pomocy.

Kto może ubiegać się o pomoc?

O pomoc może ubiegać się rolnik (tj. osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, oddział przedsiębiorcy zagranicznego, wspólnik spółki cywilnej), jeżeli:

• jest posiadaczem gospodarstwa rolnego, położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• w gospodarstwie, którego jest posiadaczem, prowadzi chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, z wyłączeniem chowu lub hodowli drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chowu lub hodowli świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior,
• został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,
• nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów UE.

Pomoc może być przyznana na operację polegającą na realizacji inwestycji, która zapewni dostosowanie gospodarstwa do wymagań określonych w Programie działań, dotyczących warunków przechowywania nawozów naturalnych (wyprodukowanych w gospodarstwie) lub kiszonek, lub doposażenie gospodarstwa w urządzenia do aplikowania nawozów naturalnych. Ponadto inwestycja musi być związana z produkcją zwierzęcą w zakresie zwierząt gospodarskich oraz spełniać wymagania określone przepisami prawa mającymi zastosowanie do takiej inwestycji.
Pomoc na inwestycję dotyczącą warunków przechowywania kiszonek może zostać przyznana wyłącznie „młodemu rolnikowi”. Inwestycja w tym zakresie musi zostać zrealizowana w terminie 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia przez „młodego rolnika” gospodarstwa jako kierujący. Pomoc na operację obejmującą wyłącznie inwestycję polegającą na doposażeniu gospodarstwa w urządzenia do aplikowania nawozów naturalnych (tj. na zakup sprzętu do aplikacji nawozów naturalnych) przyznaje się, gdy w gospodarstwie spełnione są warunki przechowywania nawozów naturalnych płynnych, określone w Programie działań. W tym celu rolnik zobowiązany będzie złożyć wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy stosowne oświadczenie dotyczące warunków przechowywania nawozów naturalnych płynnych, zgodnie z określonymi warunkami, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję.

Koszty kwalifikowane

Pomoc przyznaje się w formie refundacji części kosztów kwalifikowalnych, do których zalicza się koszty:
• budowy, przebudowy lub zakupu: zbiorników do przechowywania nawozów naturalnych płynnych, płyt do gromadzenia i przechowywania nawozów naturalnych stałych, zbiorników lub płyt do przechowywania kiszonek;
• zakupu aplikatorów nawozów naturalnych w postaci płynnej typu: doglebowe redlicowe o zębach sztywnych, doglebowe kultywatorowe o zębach sprężystych lub talerzowe, węże wleczone, wleczone płozowe,szczelinowe tarczowe;
• zakupu wozów asenizacyjnych z aplikatorami nawozów naturalnych w postaci płynnej.
Koszty budowy, przebudowy lub zakupu obejmują zbiorniki do przechowywania nawozów naturalnych płynnych, płyty do gromadzenia i przechowywania nawozów naturalnych stałych,
o pojemności lub powierzchni, która zapewni:
• przechowywanie nawozów naturalnych płynnych przez okres 6 miesięcy;
• gromadzenie i przechowywanie nawozów naturalnych stałych przez okres 5 miesięcy.

Pomoc przyznawana jest w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych operacji, w wysokości do:
1) 60% kosztów kwalifikowalnych – w przypadku operacji realizowanej przez „młodego rolnika”;
2) 50% kosztów kwalifikowalnych – w przypadku operacji realizowanej przez rolnika niebędącego „młodym rolnikiem”.
Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi maksymalnie 100 tys. zł na jednego beneficjenta i na jedno gospodarstwo. Za „młodego rolnika” uznaje się rolnika będącego osobą fizyczną, który:
• w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy ma nie więcej niż 40 lat,
• rozpoczął prowadzenie gospodarstwa, jako kierujący, nie wcześniej niż 5 lat przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, oraz
• w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy posiada, określone w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, kwalifikacje zawodowe. Kwalifikacje zawodowe obejmują wykształcenie oraz staż pracy (wymagany dodatkowo przy określonym rodzaju wykształcenia).

dr Marcin Kazimierczuk