Krajobraz po suszy - czy zabraknie pieniędzy dla rolników?

Rolnicy, którym susza zniszczyła w znacznym stopniu plony, mogli składać do biur powiatowych agencji wnioski o przyznanie wsparcia do 30 września. — Stawki pomocy określone w rozporządzeniu to 800 zł za 1 ha upraw drzew i krzewów owocujących oraz 400 zł na 1 ha pozostałych upraw. Trzeba pamiętać, że jeśli w 2015 r. co najmniej 50 proc. upraw rolnych w gospodarstwie nie było ubezpieczonych od przynajmniej jednego z ryzyk, wówczas kwotę przyznawanej pomocy pomniejsza się o 50 proc. — informuje Departament Wsparcia Krajowego ARiMR-u.

Czy stawki będą mniejsze?

Straty rolników w całym kraju są jednak tak duże, że może się okazać, iż trzeba będzie wprowadzić mechanizm korygujący i wypłacane stawki okażą się mniejsze. Z samego Mazowsza do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wpłynęło aż 50 639 wniosków, z Warmii i Mazur zaś 6 309. — Stawki mogą ulec zmniejszeniu, jeśli po wyliczeniach końcowych okaże się, że złożone wnioski w całym kraju przekraczają kwotę 450 mln zł zaplanowanych na ten program. Współczynnik korygujący, a co za tym idzie stawki pomocy określi agencja, po zweryfikowaniu wszystkich wniosków w najkrótszym możliwie terminie. Po jego ustanowieniu będzie możliwość wydawania decyzji i wypłacania pomocy — wskazuje departament.

Szkody nie tylko w uprawach

Jak podaje ARiMR, o pomoc mogli się ubiegać wyłącznie producenci, których straty w średniorocznej produkcji rolnej (określonej na podstawie trzech ostatnich lat lub pięciu lat z wyłączeniem dwóch skrajnych) przekroczyły 30 proc., co musi być uwidocznione w protokole komisji szacującej straty w danym gospodarstwie załączonym do wniosku o pomoc. — Średnia roczna produkcja rolna jest ustalana na podstawie danych rachunkowych lub dokumentów potwierdzających wielkość prowadzonej produkcji rolnej w danym gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej, a w przypadku braku takich dokumentów — na podstawie danych o średniej wielkości produkcji rolnej publikowanych przez jednostki doradztwa rolniczego, urzędy statystyczne lub Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej — Państwowy Instytut Badawczy — wyjaśnia DWK agencji.

Danymi tymi posiłkuje się komisja sporządzająca protokół z szacowania strat. — Dokument ten powinien zawierać informacje o zakresie i wysokości szkód w całym gospodarstwie, tj. w uprawach, zwierzętach gospodarskich, rybach lub środkach trwałych, co niejednokrotnie znajduje odzwierciedlenie w protokołach składanych razem z wnioskami o pomoc — precyzują nasi rozmówcy z ARiMR-u.

Dopłaty do oprocentowania kredytów

Program jednorazowej pomocy poszkodowanym przez suszę nie jest jednak jedyną formą wsparcia, z jakiej mogą korzystać rolnicy. — Agencja udziela pomocy poprzez dopłatę do oprocentowania kredytów klęskowych, które również obejmują suszę. Na stronie www.arimr.gov.pl widnieje lista banków udzielających takie kredyty i w tych bankach można uzyskać bliższe informacje na temat warunków i zasad kredytowych — informuje Departament Wsparcia Krajowego. Jak precyzuje, kredyt obrotowy (K02) może zostać przeznaczony na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, a kredyt inwestycyjny na odtworzenie środków trwałych (K01). Dopłaty do oprocentowania kredytu na wznowienie produkcji rolnej są stosowane w ramach pomocy de minimis (maks. 15 000 euro), jeżeli szkody wynoszą do 30 proc. średniej rocznej produkcji z ostatnich trzech lat; bądź poza formułą de minimis, jeżeli szkody wynoszą powyżej 30 proc. tejże i kumulują się z inną pomocą publiczną udzieloną w związku z tymi szkodami.

Susza
Zgodnie z definicją określoną w ustawie o ubezpieczeniu upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od 1 kwietnia do 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb. Natomiast monitoring suszy prowadzony jest przez Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.
DWK ARiMR-u

Nieudolne szacowanie?
Około 300 rolników wzięło udział w zorganizowanej w Sali Kolumnowej Sejmu RP konferencji Krajowej Rady Izb Rolniczych „Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w kontekście tegorocznej suszy”. Jak wskazywał podczas niej prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, farmerzy krytycznie wypowiadają się o systemie ogłaszania stanu suszy na podstawie wyliczanego przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa wskaźnika Klimatycznego Bilansu Wody (różnica między opadami atmosferycznymi mierzonymi na stacjach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej a zdolnością wyparowywania wody z gleby). Zaznaczył, że powinno się brać pod uwagę również zasoby wód gruntowych zgromadzonych podczas zimy, a także korzystać z nowoczesnych map satelitarnych wskazujących dokładnie, gdzie występuje susza i jakim roślinom zagraża. Jego zdaniem obowiązujące obecnie przepisy regulujące szacowanie strat spowodowanych suszą są nieadekwatne do panującego w kraju zmiennego klimatu i powinny zostać w najbliższym czasie zmienione. Liczy, że zaraz po wyborach temat ten podejmą parlamentarzyści.

Krzysztof Napierski, k.napierski@mazowieckiemedia.pl

Więcej o trudnościach z uzyskaniem odszkodowań z powodu suszy pisaliśmy TUTAJ.