W porównaniu do zbóż ozimych, jare mają zdecydowanie krótszy okres wegetacji. Dlatego wczesny termin siewu w ich agrotechnice jest tak ważny i jest jednym z podstawowych warunków uzyskania wysokiego plonu.
Wczesny siew wpływa korzystnie na dobre krzewienie się roślin, co w konsekwencji związane jest z większą ilością kłosów, a także lepszym rozwojem systemu korzeniowego, który umożliwia pobieranie składników pokarmowych.
Najbardziej wrażliwy jest owies
Wrażliwość poszczególnych gatunków zbóż na opóźnienie terminu siewu jest różna. Najbardziej wrażliwy jest owies, następnie pszenica, pszenżyto i jęczmień. Opóźnienie terminu siewu zbóż jarych wynika przeważnie z przebiegu pogody wiosną.
Jęczmień jary jest najbardziej tolerancyjnym gatunkiem, jednakże tak jak i u wszystkich innych zbóż jarych, najwyższe plony uzyskamy, gdy wysiew nastąpi na przełomie marca i kwietnia.
Owies ma duże wymagania wodne w czasie kiełkowania oraz w trakcie dalszego wzrostu i dlatego optymalny termin jego siewu w większości rejonów kraju przypada na drugą połowę marca. Wczesny siew umożliwia roślinom korzystanie z zimowych zapasów wody w glebie, jak również ogranicza się w ten sposób presję chorób oraz uszkodzenia przez szkodniki. Owies pełni również funkcję rośliny fitosanitarnej.
Wybrać dobrze odmianę
Zboża jare wymagają niższych nakładów finansowych na uprawę niż formy ozime, ale posiadają przy tym niższy potencjał plonotwórczy oraz większą zawodność w uprawie. Wysiewając je, eliminujemy natomiast ryzyko wymarznięcia, jak w przypadku zbóż ozimych. Wybór odpowiedniej odmiany do uprawy ma bardzo ważne znaczenie. Każda odmiana charakteryzuje się genetycznie uwarunkowanymi cechami decydującymi o jej przydatności do danych warunków. Wybierając odpowiednią odmianę, można podnieść plon oraz parametry jakościowe ziarna. Oprócz wysokości i jakości plonu, istotne znaczenie przy wyborze odmiany mogą mieć inne cechy, takie jak np.: wysokość roślin, odporność na wyleganie i choroby, termin dojrzewania oraz cechy ziarna, jego wyrównanie i masa 1000 ziaren. Przy dużej liczbie oferowanych odmian wybór tej właściwej nie jest często łatwym zadaniem.
Pomocą przy wyborze odmiany do uprawy w danym rejonie może być Lista Odmian Zalecanych (LOZ), tworzona na podstawie wyników badań Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). Prowadzone badania są obiektywne, ukierunkowane na potrzeby praktyki rolniczej, dające możliwość uzyskania i poszerzenia informacji o odmianach z uwzględnieniem ich reakcji na warunki siedliskowe oraz elementy agrotechniki.
W pierwszej dekadzie lutego, po wnikliwej analizie wyników doświadczeń prowadzonych w ramach PDOiR, Wojewódzki Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego ustalił zestaw odmian najbardziej wyróżniających się i przydatnych do uprawy na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego. Na sezon wegetacyjny 2015 proponowane jest 20 odmiany zbóż jarych, które wykazały się wysokim plonowaniem w ostatnim roku badań oraz wysokim i stabilnym plonowaniem w minionym dwu- i trzyleciu.
Z krajowych i zagranicznych
Owies reprezentowany jest przez pięć odmian pochodzących z polskich hodowli. Cztery odmiany po raz kolejny znalazły się na LOZ i w tym roku dodano do nich odmianę Komfort znajdującą się w Krajowym Rejestrze (KR) od 2013 roku. Wśród odmian owsa na liście znajduje się również naga odmiana Siwek. Pozostałe proponowane odmiany są oplewione i o żółtym zabarwieniu łuski.
W bieżącym roku jest osiem odmian jęczmienia jarego, w tym jedna odmiana typu browarnego. Po raz pierwszy na listę odmian zalecanych wpisano odmianę browarną Olympic, a także odmiany pastewne KWS Atrika, Odmiany Soldo oraz Oberek, wszystkie zostały wpisane do Krajowego rejestru w 2013 roku. Z ośmiu proponowanych odmian jęczmienia jarego tylko dwie zostały wyhodowane w naszym kraju (Ella i Oberek).
Odmiany pszenicy jarej znajdujące się w tym roku na LOZ należą do grupy A — pszenic jakościowych. Po raz pierwszy na listę zalecaną spośród badanych odmian pszenicy jarej wprowadzono odmianę Struna wpisaną do KR w 2013 roku. Na liście zalecanej znalazły się dwie odmiany pochodzące z hodowli zagranicznych — KWS Torridon i Tybalt.
W tabelach poniżej zamieszczono wyniki badań ważniejszych cech rolniczo-użytkowych odmian zamieszczonych na LOZ. Wyniki plonowania są średnią z doświadczeń prowadzonych w ramach PDOiR w naszym województwie. Oceniano odmiany na dwóch poziomach agrotechniki — przeciętnym (a1) i wysokim (a2), co pozwala zaobserwować przyrost plonu odmian przy zastosowaniu wyższego nawożenia azotowego oraz ochrony przed chorobami i wyleganiem.
Do zapoznania się ze szczegółowymi wynikami badań prezentowanych odmian zapraszamy na naszą stronę internetową www.wrocikowo.coboru.pl.
mgr Małgorzata Gazda, Centralny Ośrodek Badawczy Odmian Roślin Uprawnych, Stacja Doświadczalna Oceny Odmian we Wrócikowie
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Rolnicze ABC" nr 2 (293) 11 lutego 2015 r.
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez